Black Swan

"You haven't told me who you are."
"I'm a dancer."
"No, I meant your name."

Deze dialoog geeft weer hoe Nina (Natalie Portman) zichzelf ziet: ze is in de eerste plaats danseres, de rest van haar leven is van minder belang. Vrienden heeft ze niet, ze woont nog bij haar moeder en van een rijk liefdesleven is geen sprake. Haar hele leven staat in het teken van ballet en het perfectioneren van haar techniek. Haar choreograaf Thomas (Vincent Cassel) is echter kritisch: techniek is niet genoeg voor een hoofdrol in Het Zwanenmeer. Nina zal met gevoel moeten dansen, zich moeten laten gaan, haar beheersing verliezen. In haar pogingen Thomas te geven wat hij wil, drijft ze zichzelf tot het uiterste. Ze wordt geconfronteerd met haar eigen zwaktes en de verstikkende relatie met haar moeder, een fantastische Barbara Hershey. Langzaam zakt Nina weg in het moeras van de waanzin.

Aronofsky's nieuwste film roept herinneringen op aan zijn vorige, THE WRESTLER. Ook nu geeft het hoofdpersonage alles op om professionele perfectie te bereiken. En net zoals die film, wordt BLACK SWAN voor een groot deel gedragen door een indrukwekkende hoofdrol. Portman maakt van Nina een tragisch, fragiel personage met een duistere kant. Ze trainde een half jaar lang vijf uur per dag om haar lichaam in de conditie van een topdanseres te krijgen. En hoewel de balletliefhebber ongetwijfeld zal zien dat ze dat niet is, is haar danswerk zeer overtuigend te noemen. Daarnaast slaagt Portman erin de kijker voortdurend met haar mee te laten voelen. Zelfs als ze hysterisch en theatraal reageert, blijft haar rauwe spel geloofwaardig. Portman zet het voorlopige hoogtepunt van haar carrière neer, en het lijdt dan ook weinig twijfel dat haar Oscarnominatie voor beste vrouwelijke hoofdrol verzilverd zal worden.

Om de waanzin van Nina te visualiseren bevat BLACK SWAN vele hallucinatiescènes , die variëren van grotesk tot subtiel: sommige visuele trucs zijn zo onopvallend dat ze de meeste kijkers niet eens zullen zien, wat ze des te angstaanjagender maakt als je ze wel ziet. In visueel opzicht overtreft Aronosky zichzelf. Soms hanteert hij een rauwe, ongepolijste stijl, soms zijn de shots perfect uitgedachte kunstwerkjes. Hij maakt van BLACK SWAN zowel een realistisch psychologisch drama als een krankzinnige horrorfilm en bewijst dat die genres prima hand in hand gaan. Want zijn de beste horrorfilms niet altijd ook uitstekende drama's, zoals ROSEMARY'S BABY en THE SHINING? Darren Aronofsky mikt met zijn nieuwste hoog maar lost de hoge verwachtingen ruim in. BLACK SWAN is perfect.