Jimmy Rosenberg - De Vader, de Zoon & het Talent

Uitzonderlijk getalenteerd, maar buitengewoon snel en rigoureus afgegleden. Gitaarvirtuoos Jimmy Rosenberg speelde al vanaf zijn negende op allerlei podia over de hele wereld als dé beloofde opvolger van Sintizigeunergitarist Django Reinhardt, maar raakte alles kwijt door zijn nog altijd aanhoudende drugsverslaving. Jeroen Berkvens (lees hier ons interview) maakte een liefdevol en schrijnend portret van een vergooid talent en won er het Gouden Kalf voor beste documentaire mee.

Sinds de dagen van de Belgische gitarist Django Reinhardt (1910-1953) is niemand dichter in de buurt van diens talent gekomen dan Sintizigeuner Jimmy Rosenberg. Als jongetje speelde hij in de formatie The Gipsy Kids tijdens televisieoptredens en internationale jazzfestivals de sterren van de hemel. In een eerbetoon aan de grote Django speelde Jimmy op zijn elfde in het hoofdstedelijke Concertgebouw zelfs een duet met Django's vaste compagnon, de jazzviolist Stéphane Grappelli. En op zijn negentiende ligt de hemel al helemaal voor hem open als hij een contract tekent bij Sony Classical voor een slordige 1,7 miljoen euro.

Alles gaat echter op: in krap een jaar tijd smijt Jimmy Rosenberg het gehele bedrag over de balk aan dure auto's en drugs, veel drugs. Optreden doet hij sinds die tijd nog amper, en afspraken komt hij nauwelijks nog na. Waarom? Jeroen Berkvens geeft in zijn documentaire nergens expliciet aan wat Jimmy nou zo ver heeft doen afdwalen, maar dat zijn vader Macky daar een belangrijke rol in heeft gespeeld, is wel duidelijk. Twee jaar voor de platendeal met Sony werd Macky veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf wegens de moord op zijn schoonzoon. De dominante vader was tot die tijd de centrale figuur in het gezin. Vanuit de gevangenis reageert hij: "Als ik vrij kom, ga ik Jimmy weer op het rechte pad brengen, want mijn wil is wet." De structuur die Jimmy nodig heeft, was weggevallen.

Macky, een verre neef van Django Reinhardt, is een gevoelige, maar dominante man met twee totaal verschillende gezichten. Volgens Jimmy viel op het moment dat zijn vader de cel in ging alles uit elkaar. Vaders wil was altijd wet geweest, en nu kon hij thuis niet op hem terugvallen. Zowel hijzelf als zijn twee broers raakten zwaar aan de drugs verslaafd. Toen Macky in de gevangenis hoorde dat zijn meest getalenteerde zoon heroïne gebruikte op zijn negentiende jaar, sneed hij met een mes diepe groeven in zijn getatoeëerde armen: "Als je drugs gebruikt om je problemen weg te spuiten, dan ben je geen man, maar zelfs minder dan een vrouw. Dan ben je zwak."

Jeroen Berkvens heeft Jimmy gedurende drie jaar gevolgd voor dit evenwichtige portret dat zich bijna nergens laat verleiden tot gemakkelijke antwoorden of mooifilmerij. Vanuit een psychiatrische kliniek in België en vanuit zijn ouderlijke woonwagen in het zigeunerkamp in Asten praat Jimmy opvallend openhartig over zijn jarenlange worsteling met de drugs, het gemis van zijn vader en de muziek. "Ik ben heel kwetsbaar," zegt Jimmy op een gegeven moment in een van zijn zachtmoedige buien, die even gemakkelijk kan worden gevolgd door een plotselinge woedeaanval. Die onberekenbaarheid en tweeledigheid van zowel Jimmy als zijn vader vormt de kern van deze knappe documentaire.

Jimmy weet precies wat er met hem mis is, maar steeds opnieuw wint de dope het van de wil. Tijdens deze moeilijke jaren heeft hij zijn familie hard nodig, maar stabiel is het thuisfront al jaren niet meer. Vader in de bak, zijn jongste broer is ooit in een trip blijven hangen en zijn oudste broer heeft permanente hersenbeschadiging door overmatig cokegebruik. Tot overmaat van ramp moet ook Jimmy zelf tijdens het draaien van JIMMY ROSENBERG - DE VADER, DE ZOON & HET TALENT de gevangenis in, omdat tijdens een vechtpartij in Limburg iemand een oog verloor. Laconiek praat hij erover, maar als zijn vader hem wegbrengt, zien we Jimmy als een klein kind tegenstribbelen.